Biseptol – co to jest?
Biseptol jest lekiem przeciwbakteryjnym, który zawiera dwie substancje czynne: sulfametoksazol i trimetoprim. Te składniki działają synergicznie, hamując kolejne etapy syntezy kwasu foliowego w komórkach bakteryjnych, co prowadzi do ich śmierci. Dzięki temu, Biseptol jest skuteczny w leczeniu różnych zakażeń bakteryjnych, zwłaszcza tych wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na ten lek.
Skład leku Biseptol
Biseptol dostępny jest w trzech formach tabletek: 120 mg, 480 mg i 960 mg. Każda tabletka zawiera:
- Biseptol 120: 100 mg sulfametoksazolu i 20 mg trimetoprimu.
- Biseptol 480: 400 mg sulfametoksazolu i 80 mg trimetoprimu.
- Biseptol 960: 800 mg sulfametoksazolu i 160 mg trimetoprimu.
Dodatkowe składniki: skrobia ziemniaczana, talk, magnezu stearynian, alkohol poliwinylowy (w tabletkach 960 mg dodano również karboksymetyloskrobię sodową).
Dawkowanie Biseptol
Biseptol stosuje się doustnie, najlepiej po posiłku, z odpowiednią ilością płynów. Dawka zależy od rodzaju zakażenia oraz wieku pacjenta:
- Dorośli i młodzież powyżej 12 lat: Zazwyczaj 960 mg dwa razy na dobę.
- Dzieci w wieku 6-12 lat: Zazwyczaj 480 mg co 12 godzin.
- Pacjenci z niewydolnością nerek: Dawka dostosowana do klirensu kreatyniny.
Czas leczenia zależy od rodzaju zakażenia, np. 10-14 dni w zakażeniach dróg moczowych, 5 dni w zakażeniu przewodu pokarmowego.
Działanie leku Biseptol
Biseptol działa poprzez hamowanie syntezy kwasu foliowego w bakteriach, co prowadzi do ich śmierci. Działanie to jest wynikiem synergii dwóch składników aktywnych – sulfametoksazolu i trimetoprimu, które blokują różne etapy tego samego szlaku metabolicznego w komórkach bakteryjnych.
Wskazania leku Biseptol
Biseptol jest wskazany do leczenia różnych zakażeń bakteryjnych, takich jak:
- Zakażenia dróg moczowych.
- Ostre zapalenie ucha środkowego.
- Zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli.
- Zakażenia przewodu pokarmowego wywołane przez Shigella.
- Mikrobiologicznie potwierdzone zapalenie płuc powodowane przez Pneumocystis jirovecii.
- Biegunka podróżnych wywołana przez chorobotwórcze szczepy E. coli.
Biseptol - przeciwwskazania
Lek jest przeciwwskazany w przypadku:
- Nadwrażliwości na sulfametoksazol, trimetoprim lub inne sulfonamidy.
- Uszkodzenia miąższu wątroby.
- Ciężkiej niewydolności nerek (klirens kreatyniny <15 mL/min).
- Niedokrwistości megaloblastycznej z niedoboru kwasu foliowego.
- Jednoczesnego stosowania dofetylidu.
- U dzieci poniżej 2 miesiąca życia.
Działania niepożądane Biseptol
Możliwe działania niepożądane obejmują m.in.:
- Reakcje alergiczne, takie jak wysypka, pokrzywka, świąd.
- Zaburzenia układu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunka.
- Zaburzenia hematologiczne, takie jak leukopenia, małopłytkowość.
- Zespół Stevensa-Johnsona, toksyczna nekroliza naskórka (bardzo rzadko).
Biseptol - ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas stosowania leku Biseptol należy zachować szczególną ostrożność w następujących sytuacjach:
Reakcje skórne: Istnieje ryzyko wystąpienia ciężkich reakcji skórnych, takich jak zespół Stevensa-Johnsona oraz toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka (TEN). Objawy mogą obejmować czerwoną wysypkę, pęcherze, złuszczanie skóry, a także owrzodzenia jamy ustnej, nosa, narządów płciowych i zapalenie spojówek. W przypadku wystąpienia takich objawów należy natychmiast przerwać stosowanie leku i skontaktować się z lekarzem.
Limfohistiocytoza hemofagocytowa: Bardzo rzadko mogą wystąpić ciężkie reakcje immunologiczne, prowadzące do poważnych stanów zapalnych. Objawy mogą obejmować gorączkę, obrzęk węzłów chłonnych, osłabienie, duszność oraz wysypkę skórną. W przypadku ich wystąpienia należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.
Alergie i astma oskrzelowa: Pacjenci z ciężkimi alergiami lub astmą oskrzelową powinni stosować Biseptol z dużą ostrożnością, gdyż istnieje ryzyko nasilenia objawów alergicznych.
Zaburzenia czynności nerek i wątroby: U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby konieczne jest dostosowanie dawki leku oraz regularne monitorowanie funkcji tych narządów. U osób z ciężką niewydolnością nerek (klirens kreatyniny <15 mL/min) lek jest przeciwwskazany.
Niedobór kwasu foliowego: U pacjentów z niedoborem kwasu foliowego (szczególnie osób w podeszłym wieku, z niewydolnością nerek lub z zespołem złego wchłaniania) mogą wystąpić zaburzenia hematologiczne. Objawy te mogą ustąpić po podaniu kwasu foliowego.
Długotrwałe stosowanie: Przy długotrwałym stosowaniu Biseptolu zaleca się regularne badania krwi i moczu oraz kontrolę funkcji nerek. Zaleca się również spożywanie dużej ilości płynów, aby zapobiec krystalurii.
Stosowanie u osób starszych: Pacjenci w podeszłym wieku są bardziej narażeni na wystąpienie ciężkich działań niepożądanych, dlatego stosowanie leku powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarską.
Niedobór enzymu G6PD: U pacjentów z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej (G6PD) stosowanie leku Biseptol może prowadzić do hemolizy (rozpadu krwinek czerwonych), dlatego lek powinien być stosowany tylko w absolutnie koniecznych przypadkach i w minimalnych dawkach.
Wpływ na nerki: Sulfonamidy, w tym Biseptol, mogą powodować zwiększenie wydalania moczu. Należy monitorować stężenie potasu i funkcję nerek u pacjentów, szczególnie u tych przyjmujących wysokie dawki leku.
Interakcje z innymi lekami: Biseptol może wchodzić w interakcje z wieloma lekami, co może prowadzić do zwiększenia ryzyka działań niepożądanych lub zmniejszenia skuteczności terapii. Szczególnie ważne jest monitorowanie stanu pacjenta w przypadku jednoczesnego stosowania leków, takich jak amantadyna, cyklosporyna, fenytoina, leki przeciwcukrzycowe, leki moczopędne oraz inhibitory konwertazy angiotensyny.
Ważne zalecenia:
- W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów niepożądanych, szczególnie tych związanych z reakcjami skórnymi lub zaburzeniami hematologicznymi, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.
- W trakcie leczenia należy unikać ekspozycji na słońce, ze względu na ryzyko nadwrażliwości na światło.
- Należy zapewnić odpowiednią podaż płynów, aby zmniejszyć ryzyko krystalurii i innych zaburzeń nerkowych.
Stosowanie innych leków przy Biseptol
Biseptol może wchodzić w interakcje z wieloma lekami, takimi jak:
- Leki przeciwzakrzepowe (np. kumaryny).
- Fenytoina (lek przeciwpadaczkowy).
- Cyklosporyna (lek immunosupresyjny).
- Inhibitory konwertazy angiotensyny (leki na nadciśnienie).
Czy można stosować Biseptol w ciąży?
Stosowanie Biseptolu w ciąży jest zalecane tylko wtedy, gdy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko. Lekarz może zalecić dodatkowo suplementację kwasem foliowym. Stosowanie w późnym okresie ciąży jest odradzane z uwagi na ryzyko żółtaczki jąder podkorowych u noworodka.
Czy można stosować Biseptol przy karmieniu piersią?
Biseptol przenika do mleka matki, dlatego stosowanie go podczas karmienia piersią nie jest zalecane, chyba że jest to absolutnie konieczne i decyzja zostanie podjęta przez lekarza.
Stosowanie leku u dzieci i młodzieży
Biseptol jest przeciwwskazany u dzieci poniżej 2 miesiąca życia. U dzieci poniżej 6 lat zaleca się stosowanie zawiesiny, a nie tabletek, aby uniknąć ryzyka zadławienia.
Zamienniki leku Biseptol
Biseptol, będący kombinacją sulfametoksazolu i trimetoprimu, ma kilka zamienników dostępnych na rynku. Zamienniki te zawierają te same substancje czynne, ale mogą różnić się nazwą handlową, producentem oraz formą podania. Oto kilka przykładów zamienników:
Co-Trimoxazole
- Jest to ogólna nazwa dla kombinacji sulfametoksazolu i trimetoprimu. Dostępny pod różnymi markami na całym świecie.
Septrin
- Popularny zamiennik Biseptolu, dostępny w wielu krajach.
- Kolejny powszechnie stosowany lek zawierający tę samą kombinację substancji czynnych.
Cotrim
- Nazwa handlowa używana w niektórych regionach, zawierająca te same składniki aktywne.
Sulfatrim
- W niektórych krajach jest stosowany jako zamiennik Biseptolu.
Trimosul
- Również dostępny zamiennik zawierający sulfametoksazol i trimetoprim.
Wszystkie powyższe zamienniki działają w podobny sposób i mają zbliżone wskazania do stosowania, ale zawsze przed zmianą leku należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Ile kosztuje Biseptol?
Biseptol 960, 800 mg + 160 mg, tabletki, 10 szt. kosztuje około 28,03 zł. Lek ten zawiera sulfametoksazol i trimetoprim oraz jest stosowany w leczeniu zakażeń nerek i układu moczowego, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego i skóry
Czy Biseptol jest na receptę?
Tak, Biseptol jest lekiem wydawanym na receptę.
Czy Biseptol jest antybiotykiem?
Biseptol nie jest klasycznym antybiotykiem, ale jest lekiem przeciwbakteryjnym. Zawiera dwie substancje czynne: sulfametoksazol (który jest sulfonamidem) i trimetoprim. Działają one synergistycznie, hamując różne etapy syntezy kwasu foliowego w bakteriach, co prowadzi do zahamowania ich wzrostu i podziału. Mimo że Biseptol nie należy do grupy antybiotyków, jest stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych podobnie jak antybiotyki.