Influenza, znana również jako grypa, jest ostrą chorobą wirusową zakaźną, która przede wszystkim atakuje system oddechowy. Chorobę tę mogą wywołać trzy różne typy wirusa grypy - A, B i C. Możliwe jest efektywne zapobieganie grypie poprzez regularne szczepienia. Szczepionki przeciw grypie pomagają zmniejszyć ryzyko zachorowania, uniemożliwiając rozwój potencjalnie niebezpiecznych powikłań. Szczepienie powinno mieć miejsce każdego roku, najlepiej przed rozpoczęciem sezonu grypy, który w Polsce trwa od wczesnej jesieni do wiosny.
Zamów szczepionkę na grypę:
Kiedy szczepić się na grypę?
Zrozumienie, kiedy szczepić się na grypę, jest kluczowe dla ochrony swojego zdrowia oraz zdrowia osób, które nas otaczają. Szczepienia na grypę są zalecane raz w roku, najczęściej w okresie jesienno-zimowym, kiedy to ryzyko zachorowania jest największe. Optymalny czas na szczepienie to początek jesieni, od września do listopada.
Szczepionka na grypę potrzebuje około dwóch tygodni, aby w pełni zadziałać i wytworzyć odpowiednią odporność, więc zaszczepienie się z wyprzedzeniem przed szczytem sezonu grypy jest najbezpieczniejszą opcją.
Pamiętajmy, że grypa to nie jest przeziębienie - to poważna choroba, która może prowadzić do poważnych powikłań i nawet śmierci. Dlatego tak ważne jest, aby każdego roku zabezpieczyć się przed nią, szczepiąc się na grypę.
Podsumowując, najbezpieczniej jest zaszczepić się na grypę we wczesnej jesieni, chociaż szczepienia są skuteczne i bezpieczne przez cały sezon grypowy. Szczepienia są najważniejsze dla osób zwiększonego ryzyka poważnej choroby. Pamiętaj, że szczepienie jest najlepszym sposobem na ochronę przed grypą.
Czym się różnią wirusy grypy?
Wirus grypy pochodzi z rodziny Orthomyxoviridae i jest dostępny w trzech odmianach - A, B i C. Badania pokazują, że większość przypadków grypy jest spowodowana przez typy wirusów A i B. Zakażenie wirusem typu C jest zazwyczaj łagodne i rzadko prowadzi do epidemii.
Wirus grypy typu A jest znany z częstych mutacji, które wymagają corocznej aktualizacji składu szczepionek przeciwko grypie. Natomiast wirus typu B jest bardziej stabilny i nie wykazuje tak dużej zmienności. W obrębie wirusa grypy typu B istnieją dwa podtypy - Victoria i Yamagata. Co ciekawe, oba te podtypy często były główną przyczyną wielu zachorowań w ciągu kilku ostatnich sezonów grypy.
Sprawdź także: Grypa typu A - czym jest? Jak rozpoznać grypę typu A?
Kto powinien zaszczepić się przeciw grypie?
Szczepienia na grypę są zalecane dla wszystkich osób powyżej 6 miesiąca życia, szczególnie dla tych, którzy są narażeni na większe ryzyko poważnych powikłań związanych z grypą.
Do grupy o zwiększonym ryzyku zalicza się:
- Osoby starsze, zwłaszcza te powyżej 65 roku życia: U osób starszych system immunologiczny jest słabszy, co zwiększa ryzyko poważnej choroby.
- Małe dzieci, zwłaszcza te poniżej 5 roku życia: Dzieci w tym wieku są bardziej narażone na poważne powikłania związane z grypą.
- Kobiety w ciąży: Szczepienie przeciwko grypie w czasie ciąży może chronić również noworodka przez pierwsze miesiące życia.
- Osoby z przewlekłymi chorobami: Osoby z chorobami serca, cukrzycą, astmą, chorobami nerek, wątroby, układu krążenia, otyłością czy z zaburzeniami układu immunologicznego są bardziej narażone na poważne powikłania związane z grypą.
- Pracownicy służby zdrowia: Ze względu na częsty kontakt z pacjentami, pracownicy służby zdrowia powinni zaszczepić się, aby chronić siebie i swoich pacjentów.
Pamiętaj, że szczepienie jest najskuteczniejszym sposobem na ochronę przed grypą i jej powikłaniami.
Czy warto szczepić się na grypę?
Tak, szczepienie przeciw grypie jest zdecydowanie zalecane. Grypa to nie jest "zwykłe przeziębienie", to poważna choroba, która może prowadzić do ciężkich powikłań, a nawet śmierci, szczególnie u osób starszych, małych dzieci, kobiet w ciąży i osób z przewlekłymi chorobami.
Szczepienie przeciw grypie pomaga:
- Zredukować ryzyko zachorowania na grypę i poważnych powikłań grypy.
- Chronić osoby wokół Ciebie, zwłaszcza te, które są bardziej podatne na poważne powikłania (np. niemowlęta i małe dzieci, starsi ludzie, osoby z przewlekłymi chorobami).
- Zmniejszyć obciążenie dla systemu opieki zdrowotnej i pomóc chronić zasoby dla osób z ciężkimi stanami zdrowia.
Pamiętaj, że szczepionka przeciw grypie jest aktualizowana co roku, aby chronić przed najbardziej aktualnymi szczepami wirusa, więc zaleca się szczepienie co roku.
Możliwe ryzyko i niekorzystne reakcje po szczepieniu
Chociaż szczepienia, w tym szczepienia przeciw grypie, są zazwyczaj bezpieczne i efektywne, mogą one prowadzić do pewnych niekorzystnych reakcji.
Ból w miejscu podania: może wystąpić obrzęk, zaczerwienienie i delikatny ból w miejscu podania szczepienia.
Gorączka: niektóre osoby mogą zauważyć niewielki wzrost temperatury ciała.
Lekkie bóle i dolegliwości: mogą wystąpić objawy takie jak bóle mięśni, bóle głowy i zmęczenie.
Reakcje alergiczne: bardzo rzadko mogą wystąpić poważne reakcje alergiczne na składniki szczepionki. Zazwyczaj pojawiają się one w ciągu kilku minut do kilku godzin po szczepieniu.
Zespół Guillaina-Barré (GBS): to bardzo rzadki związek, ale niektóre badania sugerują, że istnieje niewielkie ryzyko GBS po szczepieniu przeciwko grypie. Ryzyko to jest jednak znacznie mniejsze niż ryzyko GBS po zakażeniu wirusem grypy.
Ryzyko poważnych niekorzystnych reakcji jest znacznie mniejsze niż ryzyko poważnych powikłań związanych z grypą, takich jak zapalenie płuc i śmierć, zwłaszcza w grupach wysokiego ryzyka. Najlepszym źródłem informacji i porad dotyczących szczepień, w tym możliwych ryzyk i niekorzystnych reakcji, jest lekarz lub inni profesjonalni pracownicy służby zdrowia. Mogą oni dostosować zalecenia do indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia każdej osoby, zważywszy na korzyści i ryzyka związane ze szczepieniem.
Skuteczność szczepionki przeciw grypie
Skuteczność szczepionki przeciw grypie może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak: zgodność szczepionki z obecnie krążącymi szczepami wirusa, wiek i stan zdrowia pacjenta, rodzaj szczepionki i zmienność grypy.
Zgodność szczepionki
Jeśli szczepionka jest dobrze dopasowana do obecnie krążących szczepów grypy, jej skuteczność może wynosić 40-60% w zapobieganiu grypie. Jeśli szczepionka nie jest dobrze dopasowana, skuteczność może być niższa. Niemniej jednak, nawet wtedy może ona zapewniać pewien poziom ochrony.
Wiek i stan zdrowia
Szczepionka może być skuteczniejsza wśród młodszych, zdrowych dorosłych; natomiast wśród osób starszych i osób z niektórymi przewlekłymi chorobami skuteczność szczepionki może być niższa, ale szczepienie nadal może zapobiegać poważnym powikłaniom i śmierci.
Rodzaj szczepionki
Dostępne są różne rodzaje szczepionki na grypę, w tym szczepionki trój- i czterowalentne, oraz szczepionki dla różnych grup wiekowych i stanów zdrowia, co może wpływać na skuteczność.
Zmienność grypy
Grypa jest znana z szybkich zmian i adaptacji, co może utrudnić przewidywanie i dopasowywanie szczepionek, wpływając na skuteczność.
Skuteczność szczepionki na grypę może się różnić, ale nawet w przypadku słabego dopasowania, szczepienie może nadal zapewniać wartościową ochronę. To narzędzie, które jest ważne nie tylko dla ochrony indywidualnej, ale także społeczeństwa jako całości, zwłaszcza w ochronie najbardziej narażonych grup ludności.
Przeciwwskazania do szczepienia przeciw grypie
Szczepienie przeciw grypie jest zalecane dla większości ludzi, ale istnieją pewne wyjątki i przeciwwskazania do stosowania tej szczepionki.
- Wiek: szczepionka przeciw grypie zazwyczaj nie jest zalecana dla niemowląt poniżej 6 miesiąca życia.
- Alergia na składniki szczepionki: niektóre szczepionki przeciw grypie są produkowane przy użyciu jaj kurzych i mogą nie być odpowiednie dla osób z ciężką alergią na jaja. Warto jednak zaznaczyć, że istnieją też szczepionki produkowane bez użycia jaj, które mogą być dostępne dla tych osób. Uczulenie na inne składniki szczepionki (na przykład konserwanty) może również stanowić przeciwwskazanie do szczepienia.
- Poważne reakcje na wcześniejsze szczepienia: osoby, które miały poważne reakcje alergiczne na wcześniejszą dawkę szczepionki przeciw grypie, mogą mieć przeciwwskazania do ponownego szczepienia.
- Niektóre stany zdrowia: osoby z niektórymi chorobami neurologicznymi lub neuromuskularnymi przed szczepieniem powinny porozmawiać ze swoim lekarzem.
- Ostry stan chorobowy: osoby z ostrą, ciężką chorobą przebiegającą z wysoką gorączką powinny odłożyć szczepienie na później, aż stan zdrowia się poprawi.
Refundacja szczepionki na grypę - dla kogo jest bezpłatna?
W obecnym sezonie szczepień przeciw grypie 2023/24 (po 1 września 2023) szczepionka jest bezpłatna dla dzieci i młodzieży do 18 roku życia, kobiet w ciąży oraz seniorów po 65 roku życia. Pozostałe grupy mogą zakupić szczepionkę z 50% refundacją. Szczepionki inaktywowane i we wstrzyknięciu w refundacji to Vaxigrip Tetra iraz Influvac Tetra.
Szczepionka Influvac Tetra (inaktywowana, we wstrzyknięciu)
Bezpłatnie szczepionka dostępna jest dzieciom po ukończeniu 6 miesiąca życia do 18 lat.
Bezpłatnie szczepionka dostępna jest kobietom w ciąży.
Bezpłatnie szczepionka dostępna jest osobom w wieku 65+.
Z 50% refundacją szczepionka dostępna jest wszystkim dorosłym w grupie wieku 18 -64 lata. Koszt szczepionki z 50% refundacją= 25,73 zł.
Szczepionka Vaxigrip Tetra (inaktywowana, we wstrzyknięciu)
Bezpłatnie szczepionka dostępna jest dzieciom po ukończeniu 6 miesiąca życia do 18 lat.
Bezpłatnie szczepionka dostępna jest kobietom w ciąży.
Bezpłatnie szczepionka dostępna jest osobom w wieku 65+.
Z 50% refundacją szczepionka dostępna jest dorosłym w wieku 18-64 lata z grup ryzyka*. Koszt szczepionki z 50% refundacją= 25,95 zł.
Aby nabyć szczepionkę na grypę, niezbędna jest recepta na szczepionkę od lekarza. Lekarz przed szczepieniem powinien przeprowadzić kwalifikację, po której dopiero wystawiona zostanie recepta.
Mity dotyczące szczepienia się przeciw grypie
MIT I: Czy przyjmowanie szczepionki co roku osłabia naszą odporność?
Nie, przyjmowanie szczepionki przeciwko grypie co roku nie osłabia układu odpornościowego. Wręcz przeciwnie, szczepienie się co roku pomaga wzmocnić odporność na grypę, ponieważ wirus grypy ulega ciągłym zmianom, a szczepionka jest corocznie aktualizowana, aby dostarczyć ochronę przed najnowszymi i najbardziej powszechnymi szczepami wirusa. Szczepionka przeciwko grypie stymuluje układ odpornościowy do produkcji przeciwciał, które chronią przed infekcją. Szczepienie jest najskuteczniejszym sposobem na ochronę przed grypą i jej powikłaniami.
MIT II: Czy można się szczepić przeciw grypie jeśli nie jest się zupełnie zdrowym?
Tak, można się szczepić przeciwko grypie, nawet jeśli nie jest się zupełnie zdrowym. Jednak istnieją pewne wyjątki. Jeśli ktoś ma gorączkę lub jest poważnie chory, lekarz może zalecić odroczenie szczepienia do momentu poprawy stanu zdrowia. W przypadku osób z chorobami przewlekłymi, szczepienie przeciwko grypie jest szczególnie zalecane, ponieważ są one bardziej narażone na poważne powikłania związane z grypą. Ważne jest jednak, aby każdą decyzję o szczepieniu skonsultować z lekarzem.
MIT III: Czy szczepionka przeciw grypie może wywołać grypę?
Nie, szczepionka przeciw grypie nie może wywołać grypy. Szczepionki przeciw grypie są tworzone z "martwego" wirusa grypy lub z fragmentów wirusa, które nie mogą wywołać choroby. Możliwe są pewne objawy poszczepienne, takie jak ból i zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia, niewielkie podwyższenie temperatury ciała czy ból mięśni, ale nie są one równoznaczne z zachorowaniem na grypę.
MIT IV: Czy jeśli byłem już chory na grypę, to podanie szczepionki nie jest potrzebne?
To jest mit. Nawet jeśli byłeś już chory na grypę, to nadal warto zaszczepić się przeciwko tej chorobie.
Grypa jest chorobą, która wywoływana jest przez różne szczepy wirusa, które zmieniają się z roku na rok. Dlatego, nawet jeśli byłeś już chory na grypę, to nie jesteś chroniony przed innymi szczepami wirusa. Szczepionka przeciw grypie jest aktualizowana co roku, aby chronić przed szczepami wirusa, które są najbardziej prawdopodobne w danym sezonie grypowym.
Ponadto, naturalna odporność po przechorowaniu grypy może z czasem słabnąć. Szczepienie jest więc najlepszym sposobem na ochronę przed grypą każdego roku.
źródła:
- https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jak-sa-refundowane-szczepionki-przeciw-grypie-w-sezonie-2023-2024/
