Wprowadzenie możliwości wystawienia recepty transgranicznej to ponownie przełomowy krok w kwestii usprawnienia systemu opieki zdrowotnej. Po wdrożeniu możliwości wystawiania recept elektronicznych oraz zintegrowania systemu Internetowego Konta Pacjenta to szczególna korzyść funkcjonowania pacjentów za granicą. Czym dokładnie jest recepta transgraniczna ? Czym różni się od zwykłej recepty i gdzie można z niej skorzystać ? Na te oraz inne nurtujące pytania odpowiadamy w tym artykule.
Co to jest e-recepta transgraniczna?
Recepta transgraniczna to określenie stosowane w nazewnictwie recept, które można zrealizować w innych państwach Unii Europejskiej niż w kraju, w którym została wystawiona. Wypisywana jest wyłącznie na wniosek pacjenta, który zaznaczy potrzebę otrzymania takiej recepty. Do niedawna recepty transgraniczne wydawane były tylko w postaci papierowej, ale od 1 stycznia 2021 r. wprowadzono w Polsce możliwość wystawiania recept transgranicznych w postaci elektronicznej. Mają one na celu umożliwić pacjentom z zagranicy zakup leków w polskich punktach aptekarskich, a Polakom realizację recept za granicą. Jest to więc dość duże ułatwienie dla osób często podróżujących lub mieszkających w Europie. Taką receptę zrealizujesz w każdej aptece na terenie kraju Unii Europejskiej.
Czytaj: Czy e-recepta jest legalna?
Tradycyjna, a e-recepta transgraniczna – czym się różnią?
Przede wszystkim recepta transgraniczna od recepty tradycyjnej różni się danymi, które się na niej znajdują. Inaczej niż w przypadku krajowych, recepta transgraniczna nie musi zawierać numeru REGON, pieczątki lekarza (jeśli dane lekarza są nadrukowane na recepcie) czy 3 kodów kreskowych — to znaczy tych, które w Polsce oznaczają numer świadczeniodawcy, numer lekarza i numer recepty. Co więcej, recepta zagraniczna automatycznie tłumaczona jest na język angielski i w nim wystawiona.
Recepta transgraniczna – jakie dane muszą się na niej znaleźć?
Aby realizacja recept transgranicznych nie rodziła problemów i wątpliwości podjęto decyzję dotyczącą wprowadzenia określonej formy recepty. Ustalono, jakie dane powinny być w niej zawarte, aby recepta mogła zostać prawidłowo zrealizowana za granicą:
- imię lub imiona i nazwisko pacjenta,
- data urodzenia pacjenta,
- imię lub imiona i nazwisko osoby wystawiającej receptę,
- kwalifikacje zawodowe osoby wystawiającej receptę (tytuł zawodowy),
- kontakt do osoby wystawiającej receptę (adres e-mail lub numer telefonu, lub faksu wraz z prefiksem międzynarodowym),
- adres udzielania świadczenia zdrowotnego (nazwa miejscowości, ulica, numer domu, numer lokalu),
- w przypadku indywidualnej praktyki lekarskiej (lub indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej) wykonywanej wyłącznie w miejscu wezwania – adres miejsca przyjmowania wezwań i przechowywania dokumentacji medycznej oraz oznaczenie „Polska” albo skrót „PL”;
- nazwa międzynarodowa lub handlowa, jeżeli:
- przepisany produkt jest biologicznym produktem leczniczym lub
- osoba wystawiająca receptę uważa, że jest ona niezbędna ze względów medycznych – należy podać na recepcie zwięzły powód użycia nazwy handlowej;
- postać;
- dawkę (moc);
- ilość;
- sposób dawkowania;
- data wystawienia recepty;
- złożony na awersie recepty podpis osoby wystawiającej receptę.
W Jakich krajach Unii Europejskiej można zrealizować e-receptę?
E-recepta transgraniczna docelowo ma ułatwiać wykupienie leku w każdym kraju unijnym, a także w krajach EFTA: Islandii, Lichtensteinie oraz Norwegii. Obecnie jednak nie wszędzie dane nam będzie ją zrealizować. Lista krajów, w których zrealizujemy receptę zagraniczną, będzie się sukcesywnie poszerzać, jednak na razie nie wszystkie kraje są wystarczająco dobrze przygotowane, aby je wprowadzić. Ministerstwo Zdrowia zamieściło komunikat, dotyczący wykazu państw, które nie realizują recept transgranicznych wystawianych w postaci elektronicznej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). Poniżej zestawienie państw, w których jeszcze nie wykupimy leków:
- Austria
- Belgia
- Bułgaria
- Chorwacja – realizowane są wyłącznie recepty transgraniczne w postaci elektronicznej wystawione w Finlandii, Estonii, Portugalii, Hiszpanii i Polsce.
- Cypr
- Czechy
- Dania
- Estonia — realizowane są wyłącznie recepty transgraniczne w postaci elektronicznej wystawione w Finlandii, Chorwacji, Portugalii.
- Finlandia — realizowane są wyłącznie recepty transgraniczne w postaci elektronicznej wystawione w Estonii, Chorwacji, Portugalii.
- Francja
- Grecja
- Hiszpania — realizowane są wyłącznie recepty transgraniczne w postaci elektronicznej wystawione w Chorwacji i Portugalii.
- Holandia
- Irlandia
- Litwa
- Luksemburg
- Łotwa
- Malta
- Niemcy
- Polska — realizowane są wyłącznie recepty transgraniczne w postaci elektronicznej wystawione w Estonii i Portugalii
- Portugalia — realizowane są wyłącznie recepty transgraniczne w postaci elektronicznej wystawione w Finlandii, Chorwacji, Estonii i Hiszpanii
- Rumunia
- Słowacja
- Słowenia
- Szwecja
- Węgry
- Włochy
- Islandia
- Lichtenstein
- Norwegia
- Szwajcaria
W jaki sposób można zrealizować e-receptę za granicą?
Receptę transgraniczną można zrealizować w każdej aptece na terenie kraju Unii Europejskiej, w tym także w kraju, w którym recepta została wystawiona. Jeśli pacjent nie zrealizował recepty transgranicznej w innym państwie, będzie może to zrobić również na terytorium Polski. Aby zrealizować receptę za granicą, nie ma potrzeby okazywania dowodu osobistego, czy paszportu ani podawania żadnych danych prócz imienia, nazwiska i adresu.
IKP a e-recepta transgraniczna — jaki mają związek?
Aby zrealizować receptę za granicą, należy zalogować się do Internetowego Konta Pacjenta (aplikacja IKP). Pacjent będzie musiał wyrazić zgodę na dostęp do niezrealizowanych przez niego recept w aptece innego państwa członkowskiego UE.
Jak należy to zrobić ? Wyjaśniamy poniżej:
- Po zalogowaniu w aplikacji wejdź w uprawnienia, a następnie wyraź zgodę na obsługę Twoich e-recept za granicą
- Wybierz kraj lub kraje, w których chcesz mieć możliwość wykupienia e-recepty oraz wyraź zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w związku z realizacją e-recepty za granicą
- Twoja zgoda na obsługę e-recept w określonych krajach będzie dostępna stale w zakładce „Uprawnienia”. Możesz ją wycofać w dowolnym momencie.
Aplikacja IKP posiada wiele zalet i korzyści w tym m.in. wgląd do wszystkich wystawionych e-recept, dawkowanie leku, czy datę realizacji recepty, dlatego zachęcamy do jej założenia.
E-recepta transgraniczna — data ważności
Ważność recepty to dość istotna kwestia dla każdego pacjenta. E-recepta transgraniczna ma ograniczenia czasowe dotyczące jej realizacji w UE oraz państwach członkowskich EFTA. Standardowo w Polsce jest to 30 dni od dnia wystawienia recepty transgranicznej na jej realizację. W przypadku recepty za granicą sytuacja może wyglądać inaczej i jest uzależniona od przepisów danego kraju. Należy więc sprawdzić, przez jaki okres można zrealizować recepty w danym państwie członkowskim.
Czytaj: Twoja e-recepta straciła ważność? Co zrobić w takiej sytuacji?
Realizacja e-recepty za granicą a odpłatność
Wykupienie leków na podstawie recepty transgranicznej poza granicami kraju odbywa się za pełną odpłatnością. Oznacza to, że decydując się na realizację recepty za granicą i zakup leku, pacjenci będą zobligowani do pokrycia 100% jego ceny. Niezależnie od tego, czy dane środki są objęte refundacją NFZ w Polsce. Pacjent po powrocie do kraju ma natomiast możliwość ubiegania się o zwrot kosztów. Jak możemy to zrobić ? Wystarczy, złożyć odpowiedni wniosek oraz załączyć niezbędne dokumenty, w tym rachunki, czy faktury, dołożyć zaświadczenie o spełnieniu wymogów refundacyjnych, a następnie przedłożyć je w Narodowym Funduszu Zdrowia (właściwego dla miejsca zamieszkania). Podstawę do zwrotu kosztów stanowi ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Możliwy jest zwrot kosztów do poziomu przysługującej refundacji (a więc całkowity zwrot, jeśli w Polsce przysługuje ci bezpłatnie, a także do kwoty ryczałtu, 30% lub 50%, w zależności od wysokości limitu dla leku).
E-recepta transgraniczna — ograniczenia
Zdarzyć się może sytuacja, w której poprawnie wystawiona recepta transgraniczna zawierająca wszystkie potrzebne dane, jest niemożliwa do zrealizowania. Problemem może okazać się dany lek. Niestety, nie wszystkie środki mogą być realizowane za pomocą recepty transgranicznej. Ograniczeniem objęte są preparaty z kategorii "Rpw" czyli zawierające środki odurzające i psychotropowe. Z takiej recepty nie skorzystasz już za granicą. Problemem może okazać się również sytuacja, w której dany preparat nie jest sprzedawany w kraju, w którym chce się go nabyć lub jest dostępny pod inną nazwą, dlatego należy zwrócić na to szczególną uwagę przy wystawianiu recepty. Kolejnym utrudnieniem może stać się wypisanie e-recepty transgranicznej dla dziecka. Jest to niestety rozwiązanie wyłącznie dla osób pełnoletnich. Lekarz może wystawić receptę transgraniczną dzieciom wyłącznie w formie papierowej. Z tego rodzaju recepty mogą skorzystać wyłącznie pacjenci, którzy posługują się numerem PESEL.
