Tabletka dzień po (Antykoncepcja awaryjna) - czy jest bezpieczna? Kiedy ją zażyć? Czy tabletka 72h po jest na receptę? Jakie skutki uboczne mogą wystąpić?
Tabletka „dzień po” - co to jest, jak działa i czy jest bezpieczna?
Tabletka „dzień po” to jedna z metod zapobiegania nieplanowanej ciąży. Ten sposób antykoncepcji zwany antykoncepcją awaryjną wyróżnia to, że zażywana jest po odbytym stosunku seksualnym. Jak sama nazwa wskazuje powinna być stosowana tylko i wyłącznie w sytuacjach awaryjnych z uwagi na to, iż wiąże się z dużym obciążeniem dla organizmu. W przypadku pigułki „dzień po” najważniejsze jest przyjęcie jej w jak najszybszym okresie czasu. Warto więc skorzystać z e-wizyty, jaką oferuje „przychodnia online”. Dzięki takiej opcji mamy możliwość uzyskania e-recepty na tabletkę „dzień po” już w kilka minut, bez potrzeby wychodzenia z domu. Na pytanie jak działa antykoncepcja awaryjna, jakie są jej rodzaje oraz jak ją uzyskać opisujemy poniżej.
Jak działa antykoncepcja awaryjna?
Antykoncepcja awaryjna zapobiega zapłodnieniu poprzez uniemożliwienie owulacji lub jej opóźnienie. Działanie tabletki awaryjnej polega również na zagęszczaniu śluzu szyjkowego, aby utrudniło plemnikom drogę do zapłodnienia, czyli dostania się do komórki jajowej oraz jej zagnieżdżenia.
Należy pamiętać, że tabletki tego typu działają doraźnie i nie są przeznaczone do stałego stosowania. Po tabletkę awaryjną należy sięgać jedynie okazyjnie, w szczególnych przypadkach, gdyż nie zawsze jest w stanie uchronić nas przed niechcianą ciążą. Nie zaleca się, także przyjmowania jej zbyt często ze względu na zaburzenie cyklu hormonalnego, jak również większe ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Między innymi z tych powodów tabletkę dzień po uzyskasz wyłącznie na receptę.
W Internecie krąży wiele mitów na temat tego, że są to preparaty wczesnoporonne. Udowodniono, że tabletki te nie przerywają istniejącej już ciąży, nie prowadzą do obumarcia płodu oraz nie wpływają negatywnie na jej rozwój.
Kiedy sięgnąć po tabletkę „dzień po”?
Wskazaniem do zastosowania pigułki „dzień po” jest odbycie ryzykownego stosunku seksualnego bez zabezpieczenia lub gdy stosowana metoda antykoncepcji zawiodła. Poniżej przestawiamy przykłady, w których zaleca się przyjęcie antykoncepcji awaryjnej:
- Stosunek płciowy bez zastosowania jakiejkolwiek antykoncepcji
- Nastąpiły wymioty / biegunka podczas zażywania antykoncepcji hormonalnej
- Niezażycie tabletki antykoncepcyjnej
- Pęknięcie bądź zsunięcie się prezerwatywy
- Nieprzyjęcie kolejnej dawki hormonów w zastrzyku lub plastrze
- Wypadnięcie krążka wewnątrzmacicznego
- Odklejenie się plastra antykoncepcyjnego
- Doświadczenie przemocy seksualnej
- W sytuacjach, gdy inna metoda antykoncepcji zawiodła
Tabletki „dzień po” - rodzaje, skuteczność, czas przyjęcia i cena
Na polskim rynku dostępne są dwa rodzaje tabletek „dzień po”:
- Tabletka Ellaone — to preparat opierający się na substancji czynnej zwanej octanem uliprystalu. Według zaleceń pigułkę należy przyjąć maksymalnie do 120 godzin (5 dni) od dnia, w którym nastąpił stosunek płciowy bez zabezpieczenia. Pigułka Ellaone ma w swoim składzie hormon (syntetyczny odpowiednik naturalnego progesteronu), który hamuje jajeczkowanie i może wywołać zmiany w wyściółce macicy, które utrudniają zarodkowi zagnieżdżenie się. Skuteczność leku przy zażyciu go w ciągu 24 godzin to 97,7 %. Ellaone jest niewskazana podczas stosowania tabletek antykoncepcyjnych. Składnik leku — lewonorgestrel przenika do mleka kobiecego, dlatego należy unikać karmienia piersią bezpośrednio po zażyciu Cena pigułki kształtuje się w okolicach 90-120 zł.
- Tabletka Escapelle — to lek bazujący na działaniu lewonorgestrelu. Tabletkę należy przyjąć do 72 godzin (3 dni) po odbyciu niezabezpieczonego stosunku seksualnego. Escapelle zawiera hormon, który hamuje uwalnianie komórki jajowej, opóźnia owulację i wywołuje zmiany w śluzie szyjkowym. Blokuje to przemieszczanie się plemników w drogach rodnych. Czas przyjęcia pigułki to max. 72 godziny. Skuteczność szacowana jest na ok. 99% przez pierwsze 24 godziny od odbycia stosunku. Escapelle nie powoduje interakcji z przyjmowaną antykoncepcją hormonalną w postaci pigułki. Dla matek karmiących piersią zażycie tabletki nie wpływa na jakość mleka. Koszt tabletki to około 35-65 zł.
Oba leki odpowiednie są dla wszystkich kobiet w wieku rozrodczym. Pigułki mogą być stosowane w dowolnym dniu cyklu miesiączkowego. Jeśli 3 godziny po przyjęciu leku wystąpią wymioty, konieczne jest użycie dodatkowej dawki leku.
Tabletka „Dzień Po” – z jakimi lekami można ją stosować?
W zależności od rodzaju tabletki „dzień po” możemy stosować je z innymi lekami. Podczas porady telemedycznej, której celem jest uzyskanie recepty na antykoncepcje awaryjną, powinniśmy zaznaczyć i powiedzieć lekarzowi o przyjmowanych przez nas lekach. Dzięki temu będziemy mieli pewność, że tabletka „dzień po” będzie prawidłowo dobrana, a nam nie będą grozić konsekwencje związane z nieprawidłowymi interakcjami lekowymi. Z jakimi lekami możemy ją stosować? Poniżej znajdziecie listę:
Ellaone — możliwe są interakcje z:
- Lekami przeciwpadaczkowymi
- Lekami stosowanymi w leczeniu zakażenia wirusem HIV
- Zielem dziurawca
- Lekami na gruźlicę
- Gryzeofulwiną
Escapelle — możliwe są interakcje z:
- Lekami przeciwpadaczkowymi
- Lekami stosowanymi w leczeniu zakażenia wirusem HIV
- Zielem dziurawca
- Lekami na gruźlicę
- Lekami stosowanymi w leczeniu zakażeń grzybiczych
- Cyklosporyną
Jak uzyskać e-receptę na pigułkę „po stosunku”?
Tabletki „dzień po” dostępne są w Polsce wyłącznie na receptę. W tej sytuacji potrzebne będzie zgłoszenie się do lekarza. Niestety sytuacja nie zawsze pozwala nam na wybranie się osobiście do przychodni, a czas w tym przypadku ma duże znaczenie. Obecnie istnieje możliwość uzyskania e-recepty w inny, jeszcze łatwiejszy sposób. Jest nim e-recepta online, którą możemy uzyskać bez potrzeby wychodzenia z domu. Również w weekendy i święta, kiedy tradycyjne przychodnie bywają zamknięte.
Jak to zrobić? Wyjaśniamy poniżej:
Aby uzyskać e-receptę na naszej platformie potrzebujesz jedynie wypełnić odpowiedni formularz medyczny zgodnie z wybraną usługą na postawie, której lekarz oceni, czy może zostać przepisana tabletka „dzień po”. Niektóre z leków wchodzą w interakcje z innymi, a to może skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, dlatego podanie wszystkich informacji o naszym stanie zdrowotnym jest niezbędne.. Następnie zostaniemy przeniesiemy do procesu płatności i uzupełnienia niezbędnych danych, które będą potrzebne do wystawienia e-recepty. Po przejściu całego procesu, pacjent otrzymuje receptę w formacie pdf na skrzynkę pocztową oraz kod recepty za pomocą wiadomości sms już nawet w kilka minut.
Skorzystanie z konsultacji medycznej online to również dobre rozwiązanie chociażby w przypadku kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną, osób chorujących przewlekle, przyjmujących leki stałe lub potrzebujących pomocy doraźnej w postaci e-recepty.
Jak zrealizować e-receptę na tabletkę po?
Każda wystawiona recepta trafia do systemu Ministerstwa Zdrowia. Dostęp do danych, które do tego sytemu trafiły mają zatem wszystkie apteki w Polsce. Wystarczy, że podasz otrzymany kod i numer PESEL farmaceucie w aptece. Będziesz wtedy miała możliwość realizacji e-recepty na tabletkę „dzień po” i wykupienia niezbędnego leku. Niezależnie od wybranej przez Ciebie apteki.
Pamiętaj, że każda e-recepta jest połączona z numerem PESEL Pacjenta, dzięki czemu farmaceuta będzie miał dostęp do Twoich danych i recepty wystawionej przez lekarza. Stąd jest to niebywale wygodna forma, która eliminuje pomyłkę w odczycie dotyczącą złego wydania leku, czy też zgubienia recepty papierowej przez pacjenta oraz umożliwia szybki zakup potrzebnych środków. Należy pamiętać, że po zrealizowaniu recepty i otrzymaniu leku w aptece należy go jak najszybciej przyjąć.
Czy antykoncepcja awaryjna jest bezpieczna? Czy ta forma antykoncepcji jest skuteczna?
Sama tabletka „dzień po” jest lekiem bezpiecznym, jednak nie do regularnego stosowania. Nie może zastąpić nam stałej antykoncepcji hormonalnej. Ponowne przyjęcie antykoncepcji awaryjnej opartej o lewonorgestrel w tym samym cyklu może okazać się zawodne, ponieważ może powodować znaczne zmniejszenie jej skuteczności.
Szczególną ostrożność powinny również zachować kobiety karmiące piersią. Przy tabletce Escapelle zastosowanie leku w okresie laktacji jest akceptowane, lecz wymaga szczególnej ostrożności. Tabletkę należy przyjąć bezpośrednio po karmieniu oraz wstrzymać się z ponownym podaniem pokarmu minimum 8 godzin. Przy Ellaone kobiety karmiące piersią nie powinny przyjmować tego leku lub zrobić przerwę w podawaniu pokarmu lecz nie krótszą niż minimum 1 dzień od przyjęcia pigułki. Substancje aktywne przenikają niestety do mleka matki.
Czy mogę użyć tabletki „dzień po” gdy karmię piersią?
Czy mogę użyć tabletki „dzień po” gdy karmię piersią?
Możliwość karmienia piersią i skorzystanie z tabletki „dzień po” zależne jest od wybranego rodzaju antykoncepcji hormonalnej. W przypadku zastosowania Escapelle w okresie laktacji jest akceptowalne, lecz wymaga szczególnej ostrożności. Tabletkę „dzień po” należy przyjąć bezpośrednio po karmieniu oraz wstrzymać się z ponownym karmieniem minimum 8 godzin.
W przypadku Ellaone kobiety karmiące piersią nie powinny przyjmować tego leku lub zrobić sobie przerwę w podawaniu pokarmu wynoszącą minimum 1 dzień od przyjęcia pigułki „dzień po”. Badania wskazują, że substancje aktywne w Ellaone przenikają do mleka matki.
Antykoncepcja awaryjna – co osłabia skuteczność tabletki „dzień po”?
Przyjmując tabletkę „dzień po” warto pamiętać o tym, że niektóre czynności mogą osłabić jej działanie. Pigułka może okazać się nieskuteczna, jeśli po jej przyjęciu nastąpiły wymioty. Szacuje się, że jeśli wymioty wystąpiły do 3 godzin od zażycia tabletki „dzień po”, to jej działanie można uznać za nieskuteczne. Warto zaznaczyć, że niektóre leki, które wpływają na pracę enzymów wątrobowych, mogą zmniejszać skuteczność leku.
Istnieją niejednoznaczne dowody na to, że skuteczność tabletki „dzień po” może się zmniejszać wraz z wzrostem masy ciała.
Czy warto wykonać test ciążowy po zażyciu antykoncepcji awaryjnej?
Po przyjęciu tabletki „dzień po” warto i powinno się wykonać test ciążowy. W szczególności, gdy nie ma się pewności, czy nie doszło do zapłodnienia. Szczególnym wskazaniem do wykonania takiego testu jest opóźniająca się miesiączkowanie lub inne symptomy wskazujące ciąże.
Początkowo warto wykonać test ciążowy płytkowy, który jest dostępny we wszystkich aptekach. Jeśli po jego wykonaniu nadal nie ma pewności, należy wykonać badania krwi. Kolejnym krokiem powinna być wizyta w gabinecie ginekologia i wykonanie badania USG.
Jakie są skutki uboczne tabletki awaryjnej?
Każdy lek, w tym środki hormonalne mogą wywołać skutki uboczne i wchodzić w interakcje z innymi lekami. W przypadku środków farmakologicznych niektóre choroby i stany mogą stanowić przeciwwskazanie do przyjęcia pigułki „dzień po”. Pomimo, że preparaty te charakteryzują się bezpieczeństwem i dość wysoką skutecznością niestety nie każdy może z niej skorzystać.
Po zażyciu leku mogą pojawić się niepożądane objawy takie jak:
- Nudności i wymioty
- Bóle brzucha
- Biegunka
- Ból głowy
- Wrażliwość piersi
- Plamienia z dróg rodnych
- Bolesne miesiączkowanie
- Przyspieszenie lub opóźnienie krwawienia miesiączkowego
- Uczucie zmęczenia
Zazwyczaj powyższe oznaki mają charakter łagodny i przemijający.
Ile kosztuje tabletka „dzień po”?
Tabletki awaryjne dostaje się na receptę. Są w 100% nierefundowane, a ich cena różni się w zależności od przepisanego/wybranego leku. Cena Tabletki " dzień po" kształtują się od 60 do 120 zł.
Czy w Polsce antykoncepcja awaryjna jest zakazana?
Antykoncepcja po stosunku, pomimo że jest dostępna w Polsce, od 2018 roku jest tylko na receptę. To oznacza, że nie jest zakazana, ale dostęp do niej jest kontrolowany przez system opieki zdrowotnej.
Wymóg recepty informuje, że przed otrzymaniem takiej antykoncepcji konieczna jest konsultacja z lekarzem. Lekarz, przepisując antykoncepcję po stosunku, oceni stan zdrowia pacjentki, omówi potencjalne skutki uboczne i udzieli informacji o właściwym stosowaniu leku. To ważne, bo ten lek jest przeznaczony do jednorazowego i sporadycznego stosowania, a nie do regularnego użycia jako metoda antykoncepcji.
Czy lekarz może odmówić wypisania recepty na pigułki „dzień po”?
Tabletka “dzień po” wydawana jest tylko po okazaniu recepty. Wbrew powszechnemu poglądowi przepisać ją może nie tylko lekarz ginekolog. Powinnaś otrzymać ją od lekarza każdej specjalności - zarówno podstawowej opieki zdrowotnej, jak i lekarza nocnej, czy świątecznej opieki. Niestety to, że znajdziesz lekarza nie oznacza, że otrzymasz receptę na antykoncepcję awaryjną. Zgodnie z polskim prawem każdy lekarz może odmówić wypisania recepty na tabletkę dzień po powołując się na klauzulę sumienia. Jest to zapis w Kodeksie Etyki Lekarskiej, zgodnie z którym lekarz ma prawo do powstrzymania się od postępowania, które jest niezgodne z jego sumieniem i nie zagraża życiu pacjenta.
W sytuacji, gdy liczy się czas bezpieczniej będzie skorzystać z przychodni online. W tym wypadku przychodnia oferująca taką usługę nie powinna odmówić jej wydania. Co więcej e-receptę otrzymasz w kilka minut, bez konieczności rejestracji w placówce.
